Tag

Беларусь

Browsing

У Варшаве прайшла модная вечарынка, на якой свае калекцыі паказалі беларускія дызайнеркі Вольга Кучарэнка і Ціна Няборская.

Фэшн-імпрэза All Saints адбылася  5 лістапада ў беларускай артыстычнай прасторы Scena Chmielna. Падзея была натхнёная самым містычным і загадкавым святам – Днём усіх святых. 

Фота: Ludkevich.pro

З першых хвілін госці імпрэзы, якіх было каля сотні, акунуліся ў адпаведную атмасферу, што дапамагалі ствараць дыджэі Nabieӯ і Uhead. Пад іх біты на фэшн-імпрэзе праходзіў батл візажыстаў, працавала  фотазона ад Алены Штык і эксклюзіўныя экспазіцыі ад Ташы Кацуба і Анастасіі Рыдлеўскай. 

Фота: Ludkevich.pro

Кульмінацыяй падзеі сталі модныя паказы калекцый беларускіх дызайнерак. Правакатыўная і яркая – ад Ціны Няборскай. Філасофская і безапеляцыйная – ад Вольгі Кучарэнка. Сваю “Pyre” яна зрабіла з настойлівым пасылам аб барацьбе жанчын за сваё існаванне і правы. 

Фота: Ludkevich.pro
Фота: Ludkevich.pro
Фота: Ludkevich.pro
Фота: Ludkevich.pro

– У маёй калекцыі раскрываецца тэма інквізіцыі, а дакладней – барацьба за правы жанчыны. Для мяне гэта не толькі пра сярэднявечныя часы, – распавяла Вольга.

У яе калекцыі ёсць як больш паўсядзённыя вобразы з худзі і спадніцамі, так і вечаровыя строі, апрануць якія асмеліцца далёка не кожная жанчына. 

– Спачатку я паказваю ў сваёй калекцыі насібельнае і зразумелае гледачу, каб ён паступова ўнікаў у гісторыю. А завяршаецца ўсё вельмі смелымі, а нават бунтарскімі вобразамі, празрыстымі сукенкамі і топамі з арганзы. Але на такое адзенне таксама ёсць свая аўдыторыя. 

Фота: Ludkevich.pro
Фота: Ludkevich.pro

Падзею ладзіла Independent Fashion Community. Гэта суполка, якая аб’ядноўвае ў Варшаве беларускіх дызайнераў, стылістаў і ўсіх, хто мае дачыненне да бьюці-сферы.  Стылістка Ганна Прышывалка – адна з сузаснавальніц камьюніці і арганізатрка фэшн-вечарынкі.  

– Я раблю гэта таму, што я вельмі люблю моду і вельмі люблю беларускіхдзеячаў, якія працуюць у гэтай сферы, – расказала Ганна. – Я бачу ў гэтым нейкую сваю місію. Мы зараз у эміграцыі, і гэта вельмі складана – працягваць займацца творчасцю, калі (што тут хаваць) многім трэба проста выжываць. За гэты час, што мы тут, гэта ўжо другая імпрэза.

Мне вельмі важна даносіць, што мы тут, мы ёсць, мы ствараем, мы крутыя. І мне вельмі важна, каб у гісторыі беларускага фэшна перыяд, калі частка дзеячаў знаходзіцца ў краіне, а другая частка разляцелася па свеце, не застаўся б проста прабелам.  

Фота: Ludkevich.pro
Фота: Ludkevich.pro
Фота: Ludkevich.pro

Падрабязней слухайце ў нашым аўдыя:


МЗС Швецыі прызначыла дыпламатычнага прадстаўніка пры беларускай дэмакратычнай супольнасці за мяжой. Гэтая місія ўскладзена на  Крысціну Юханэсан, якая раней працавала амбасадаркай Швецыі ў Мінску і пакінула Беларусь у жніўні 2023 году.  

Па словах Крысціны Юханэсан, працаваць яна будзе са Стакгольму. Новую пасаду плануе сумяшчаць з пасадай амбасадара Швецыі ў праекце “Усходняе партнёрства”. Сярод задач, якія цяпер ставіць перад сабой, — углыбіцца ў праблемы беларусаў, якія жывуць у Швецыі,  інфармаваць жыхароў Швецыі і іншыя міністэрствы аб сітуацыі ў Беларусі.

Фота: прэс-служба Ціханоўскай

Я вельмі рада вярнуцца ў беларускі парадак дня, дакладней, я яго не пакідала. Зараз мы будзем працаваць, каб быць больш карыснымі, то бок па канкрэтных накірунках. 

Пракаментавала Крысціна Юханэсан гатоўнасць некаторых краін ЕС аднавіць адносіны з Аляксандрам Лукашэнкам, але ад ацэнкі асобных сябраў  ЕС устрымалася. 

 Пераважае меркаванне, што ў дачыненні да Беларусі трэба прытрымлівацца шляху, які мы вызначылі ў 2020 годзе. Аднавіць? А вакол чаго? Мы, прынамсі, не бачым ініцыятыў ці нейкіх сустрэчных дзеянняў, якія б матывавалі такія дзеянні.

Што тычыцца вызвалення палітвязняў, то па словах спецпасланніка, у Еўрасаюза практычна няма рычагоў для вырашэння праблемы палітзняволеных у Беларусі.  

“Прайшло больш за тры гады. Мы ведаем, што некаторыя выходзяць, адседзеўшы свой тэрмін, новых забіраюць. Гэта нейкі канвеер. Выглядае ўсё вельмі несуцяшальна.  У межах ЕС мы ўздымаем гэтае пытанне, але рычагоў у нас практычна няма на сёння. Трэба працягваць нагадваць грамадскасці нашых краін, што гэтыя людзі ўсё яшчэ знаходзяцца за кратамі. Пакуль я не бачу іншых канкрэтных магчымасцей”.

Беларускія гісторыкі, якія аказаліся ў эміграцыі, выйшлі са стану разгубленасці і пачалі актыўна разгортваць навукова-асветніцкую дзейнасць. Адной з грамадскіх арганізацый, якую плануюць у хуткім часе зарэгістраваць у Польшчы, будзе  Інстытут публічнай гісторыі. Пра гэта гісторык і юрыст Андрэй Радаман расказаў радыё Ўнэт.  

“Беларускія гісторыкі напоўнены аптымізмам”– так акрэсліў іх дзейнасць і планы вядучы дыскусіі “Гарачыя кропкі і чырвоныя сцяжкі ў беларускай гісторыі” Павел Баркоўскі. З ім цяжка не пагадзіцца, пачуўшы інфармацыю, якую агучылі ўдзельнікі размовы, а гэта Андрэй Радаман, Цімох Акудовіч і Аляксандр Смалянчук. Паводле іх, зараз шмат добрых гісторыкаў апынуліся за межамі Радзімы і яны актыўна працуюць на карысць беларускай гістарычнай навукі. Так, гісторыкі-эмігранты ўдзельнічаюць у навуковых канферэнцыях, вядуць разнастайныя адукацыйныя праекты ў інтэрнэце і афлайн, рыхтуюць дысертацыі, плануюць старыць гістарычны факультэт у Еўрапейскім гуманітарным універсітэце ў Вільні. “Спадзяюся, што гэта прынясе свой плён і з намі будуць размаўляць, як з прадстаўнікамі беларускай гісторыяграфіі”, – заявіў Аляксандр Смалянчук.

“Працуем над тым, каб пераняць у пэўнай ступені функцыі тых дзяржаўных і грамадскіх інстытутаў, якія не могуць функцыянаваць паўнавартасна ў Беларусі”, – адзначыў у сваю чаргу Андрэй Радаман, звярнуўшы ўвагу на тое, што беларускія бацькі чакаюць ад гісторыкаў сучасных падручнікаў па гісторыі Беларусі: “напісаных не кампрамісна, як яны пісаліся ў Беларусі апошнімі гадамі”.

У Польшчы ствараецца беларускі Інстытут публічнай гісторыіПаводле яго, усе прысутныя на дыскусіі выступоўцы маюць дачыненне да праекта “Інстытут публічнай гісторыі”, які знаходзіцца на апошняй стадыі юрыдычнага афармлення.  

“Некалькі асяродкаў беларускіх гісторыкаў-прафесіяналаў і, безумоўна, пэўныя грамадскія дзеячы прыйшлі да высновы, што неабходна стварыць інстытуцыю, якая аб’яднае высілкі беларускіх гісторыкаў-прафесіяналаў і папулярызатараў гісторыі, накіраваныя на тое, каб дасягненні сучаснай беларускай гістарычнай навукі хутчэй даходзілі да шырокага кола грамадскасці, асабліва ў той сітуацыі, у якой мы апынуліся, калі значная частка беларускіх гісторыкаў-прафесіяналаў была вымушана пакінуць Радзіму і, безумоўна, была пазбаўлена магчымасці праводзіць прафесійныя навуковыя даследаванні ў межах пэўных інстытуцый. Гэта не азначае, што дадзеная ініцыятыва ахоплівае ўсіх беларускіх гісторыкаў, якія апынуліся за межамі Беларусі. Рэгістравацца Інстутут публічнай гісторыі будзе ў Польшчы ў адпаведнасці з польскім заканадаўствам, але гэта адкрытая стуктура, далучыцца да якой могуць не толькі гісторыкі.  

Я хацеў бы проста звярнуць увагу на тое, што вы можаце звяртацца да Ігара Станкевіча, які займаецца гісторыяй ХХ стагоддзя. Ён будзе ўваходзіць у кіраўніцтва, у праўленне. Мы будзем прадастаўляць інфармацыю паступова і, спадзяюся, вынікі дзейнасці гэтай асацыяцыі хутка змогуць убачыць усе.

Гэта будзе асацыяцыя людзей, якія аб’ядналіся вакол ідэі не толькі папулярызацыі навуковых даследаванняў, а менавіта яшчэ па арганізацыі супрацы з журналістамі, з мастакамі, з палітыкамі, верагодней за ўсё, з грамадскімі дзеячамі”. 

У Польшчы ствараецца беларускі Інстытут публічнай гісторыі
Падрабязней слухайце аўдыё:

Беларускі брэнд Znivien, які зараз базіруецца ў Польшчы, выпусціў новую калекцыю з дзіўнымі прынтамі, выпушчаную ў гонар дня нараджэння вялікага паэта з беларускай літаратуры. Якуб Колас ці Кока-Кола?
У калекцыі - футболкі і худзі з прынтам, які, па словах дызайнераў, спалучае ў сабе класіку і сучаснасць, мастацтва і поп-культуру. Выхад калекцыі брэнд прымеркаваў да дня нараджэння Якуба Коласа.
У калекцыі – футболкі і худзі з прынтам, які, па словах дызайнераў, спалучае ў сабе класіку і сучаснасць, мастацтва і поп-культуру. Выхад калекцыі брэнд прымеркаваў да дня нараджэння Якуба Коласа.

«Смак роднай мовы ўвабраны ў кожнай старонцы твораў Якуба Коласа, і мы зрабілі нешта, што дакладна вас уразіць», –пішуць у сябе ў інстаграме стваральнікі брэнда.
У калекцыі - футболкі і худзі з прынтам, які, па словах дызайнераў, спалучае ў сабе класіку і сучаснасць, мастацтва і поп-культуру. Выхад калекцыі брэнд прымеркаваў да дня нараджэння Якуба Коласа.

Беларускія футбольныя клубы могуць увайсці ў Расійскую прэм’ер-лігу. Пра гэта падчас форуму «Расія – спартовая дзяржава» заявіў міністр спорту РФ Алег Матыцын. Па яго словах, беларускі бок ужо працуе над спісам каманд, якія могуць далучыцца да чэмпіянату Расіі. Матыцын называе гэты крок стратэгічнай ініцыятывай, якую павінны зацвердзіць кіраўнікі ўрадаў.

Пра тое, ці сапраўды беларускія клубы гатовы перайсці ў РПЛ, навошта ім гэта можа быць патрэбна і ў чым інтарэс расейцаў у такім кроку, паразмаўлялі са спартовымі журналістамі Аляксандрам Баразенкам і Арцемам Сізінцавым.

Беларускія футбольныя клубы - ў Расійскай прэм’ер-лізе?Сцісла ў размове:

– Усім зразумела, што гэта нікому не патрэбна, але гэта зробяць. Бо Расія ў прапагандысцкім угары гатова далучаць да сябе ўсё і ўсіх. І беларускія клубы ў РПЛ не стануць выключэннем. Навошта? А проста, каб было.

– Расійскія спонсары не будуць укладацца ў беларускія клубы. Калі ўмоўныя «Дынама» ці «Шахцёр» пяройдуць у РПЛ, то яны будуць выцягваць бюджэтныя сродкі. Нешта падобнае мы бачым на прыкладзе сталічнага «Дынама» у Кантынентальнай хакейнай лізе.

– Пасля падпісання дамовы сярод беларускіх заўзятараў можа быць ажыўленне і зацікаўленасць расійскай лігай, але яна скончыцца ўжо праз пару месяцаў. Беларускія клубы неканкурэнтаздольныя ў Расіі, а глядзець на пастаянныя паразы не асабліва цікава.

– Той жа «Зеніт» можа спакойна набыць перспектыўных футбалістаў з Бразіліі. Не з бразільская пляжу, як гэта робяць беларускія клубы, а з моцных мясцовых каманд. Натуральна, што гэта не зоркі ўзроўню Халка, але гэта гульцы за 10 млн еўра. А гэта, на хвіліначку, два гадавыя бюджэты беларускага клуба.

– Чэмпіянат Беларусі ў апошнія сезоны – гэта енкі, якія плаўна перарастаюць у лямант. Мы бачым, што няма якасных футбалістаў, гульні, трэнераў.

Падрабязней слухайце тут:

 

У ноч з 29 на 30 кастрычніка ў 1937 годзе ў падвалах мінскай турмы савецкая ўлада расстраляла больш як 130 прадстаўнікоў беларускай інтэлігенцыі, сярод якіх былі выбітныя беларускія пісьменнікі і паэты. У гісторыю гэтая дата ўвайшла як чорная ноч беларускай літаратуры.

Памятныя імпрэзы беларусы сёлета ладзілі па ўсім свеце. Да падзей далучаліся вядомыя пісьменнікі і паэты, акцёры і рэжысёры, музычныя выканаўцы і калектывы. У нашым эфіры мы паразмаўлялі з імі пра трагічную паралель 1937-2020, а таксама паслухалі песні з выдання «(Не)расстраляныя».

Фота: https://nochpaetau.com/

 

Алесь Дзянісаў, музыка лідар гурта Dzieciuki пра расстраляных беларускіх аўтараў:

— Гэтыя людзі давалі ідэі, давалі прыклад, выдавалі творчасць. Любая таталітарная ўлада вынішчае спачатку людзей ідэі. І калі гэта адбываецца — нямы тых, хто гэтыя ідэі будзе падаваць. А ёсць тое, што адбываецца сёння на Беларусі. Усё знішчана, усё зачышчана, і ідэі ствараюць толькі ўлады. Гэта і ёсць кантроль над усім. Людзі, на жаль, да канца яшчэ не зразумелі, што адбылося ў 2020 годзе. Сёння паўстае таталітарная дзяржава, у якой будзе зачышчана і знішчана ўсё, што не ідзе крокамі афіцыйнай ідэалогіі. Людзям даюць тэрміны па 18, 20 гадоў. Ніхто не страляе, але фактычна гэта смерць за кратамі.

 

Беларускі бард і журналіст Зміцер Бартосік:

— Я нават дакладна не магу сказаць, калі я даведаўся пра гэтую дату. У савецкай школе гэтай тэмы не існавала. Было пару абзацаў у падручніках гісторыі СССР пра «розвенчание мифа» культа асобы і пра нейкія «перегибы», якія былі дапушчаны ў канцы 30-х гадоў. Усё! Пра маштабы і блізка нічога не было. У 90-ыя гэтая інфармацыя звалілася на нас, але мне падаецца, што сапраўдная эмпатыя да гэтай падзеі ўзнікла ў 2020 годзе ў тых жа Курапатах. Калі некалькі тысяч людзей прайшлі праз свой асабісты боль і гэты боль іх паяднаў з тымі, хто там, у Курапацкім лесе, ляжыць. Вось што адбылося ў 2020 годзе, усе адчулі гэтую эмпатыю. Не кніжную, а сапраўдную — праз свой страх, праз свой быль была пракладзена гэтая энергетычная повязь.

Паслухаць эфір цалкам можна тут:

У Беластоку ў межах фестываля “Бардаўская восень” паказалі спектакль “Святло ў цемры” рэжысёра Андрэя Саўчанкі. Пастаноўка была прымеркавана да “Ночы паэтаў” і распавядае пра лёсы, вершы і думкі забітых у 30-я гады мінулага стагоддзя беларускіх літаратараў.

Увечары перад “Ноччу паэтаў” на сцэне Беластоцкага тэатра лялек распачаўся спектакль “Святло ў цемры”. Пастаноўка новая, але ў сталіцы Падляшша яе паспелі паказаць пяць разоў, і першы раз гэта адбылося падчас мясцовага тэатральнага фестывалю Kierunek Wschód 15 кастрычніка. Тэма спектакля заўсёды актуальная, але, натуральна, што асаблівае гучанне яна набывае напрыканцы кастрычніка, як чарговы напамін аб жахах сталінскага рэжыму, аб мільёнах забітых савецкай уладай і аб вынішчэнні ў 30-я гады ХХ стагоддзя беларускай інтэлегенцыі. Нагадаю, што ў ноч з 29 на 30 кастрычніка 1937 года ад рук НКУСаўцаў загінула каля 130 прадстаўнікоў беларускай творчай эліты.

Саўчакна АндрэйСпектакль пагружае гледача ў цемру, дзе граюць акторы, апранутыя ў белыя кашулі і чорныя сподні. Пастаноўка, як бы пачынаецца з фінала, то бок з моманту, калі паэты аказваюцца забітымі, а потым ідзе аповед пра іх жаданні, памкненні, вершы. Пэўна, менавіта ў гэтым заключаецца асноўная думка спектакля – паказаць, што нават расстраляныя літаратары з’яўляюцца для нас, нашчадкаў, якія таксама засталі змрочныя часы для Беларусі, запатрабаванымі і сваім жыццём, і сваёй творчасцю.

Пра тое, як ствараўся спектакль, актораў і такую важную для беларусаў тэму расказаў радыё Ўнэт рэжысёр Андрэй Саўчанка.

 

— Гэты спектакль “Святло ў цемры” вы прэзентавал не так даўно. Гэта быў вынік працы тэатральнай рэзідэнцыі?

Так, задумваўся ён раней, у мінулым годзе яшчэ ішла пра гэта гаворка. А рэзідэнцыя Тэатральнага інстытута імя Збігнева Рашэўскага дала магчымасць нам зрабіць гэта ў адным месцы. Мы сабралі актораў, сабралі пастановачную каманду і атрымалі партнёрскае запрашэнне ад фонда “Тутака”, які нас прыняў у Беластоку, арганізаваў нам рэпетыцыйныя прасторы і мы стваралі гэты спектакль разам.

— Хто выконвае ролі?

Безумоўна, родам усе акторы з Беларусі. Гэта група “Тутэйшага тэатра”, імёнаў назваць не магу з прычын бяспекі.

— Ідэя спектакла ўзнікла з самага пачатку ці падчас рэпетыцый?

Для мяне асабіста быў такі выклік дадатковы, таму што ў мінулым годзе мы рабілі ўжо працу з “Купалаўцамі”, якая назывался 37-22. Таму зноў заходзіць у гэтую тэму было няпроста. Па-першае, у мяне было адчуванне пасля першай працы, што мне не хапае – хачу паглыбляцца далей, ісці далей, разумець, вывучаць, даследаваць. І зараз мы абралі такі спосаб лабараторны, калі ў нас не было сцэнара, мы пачыналі з заданняў такіх рэжысёрскіх педагагічных, якія рабілі ўсе разам і я ў тым ліку. Далей гэтыя заданні пераўтвараліся ў пробы, пробы мы абмяркоўвалі, абіралі тое, што нам падавалася годным і каштоўным, і ўжо саму канцэпцыю прапаноўваў я акторам падчас рэпетыцый. Гэтая лабараторыя дазваляла глядзець у розных пластах і па-рознаму працаваць з матэрыялам.

У Беластоку ў межах фестываля “Бардаўская восень” паказалі спектакль “Святло ў цемры” рэжысёра Андрэя Саўчанкі. Пастаноўка была прымеркавана да “Ночы паэтаў” і распавядае пра лёсы, вершы і думкі забітых у 30-я гады мінулага стагоддзя беларускіх літаратараў. У Беластоку ў межах фестываля “Бардаўская восень” паказалі спектакль “Святло ў цемры” рэжысёра Андрэя Саўчанкі. Пастаноўка была прымеркавана да “Ночы паэтаў” і распавядае пра лёсы, вершы і думкі забітых у 30-я гады мінулага стагоддзя беларускіх літаратараў. — То бок гэта тэма адпачатку была абрана вамі, і вы мадэлявалі яе, канструявалі падчас рэпетыцый?

Канешне, канешне, мы абралі гэту тэму, дамовіліся на яе і пайшлі.

— А чым для Вас гэта тэма важная?

Для мяне вельмі востра стаіць пытанне дэвіктымізацыі, я б так яго назваў. Я сам сябе адчуваю ахвярай абставін, лёсу і ўсяго чаго заўгодна. І мяркую, што ў нас нацыянальная такая ёсць траўма – мы ахвяры. І гістарычна гэта праўда, але ўспрымаючы сябе ахвярай, мне абсалютна гэта перашкаджае жыць, рухацца далей. І мне вельмі хацелася б, звярнуўшыся да паэтаў, паглядзець… Так, яны прайшлі гэтыя трагічныя падзеі, безумоўна, але мне хочацца ўспрымаць іх не толькі як ахвяр, я хачу глядзець на іх як на паэтаў, як на жывых людзей. І ў гэтым была наша мэта. Мы пачынаем з фінала, з іх канца, можна сказаць, з цемры, а далей прабіваемся і ідзем да святла, вяртаемся ў іх жыццё. І ўжо глядзім на іх без гэтай маскі ахвяр”.

У Беластоку ў межах фестываля “Бардаўская восень” паказалі спектакль “Святло ў цемры” рэжысёра Андрэя Саўчанкі. Пастаноўка была прымеркавана да “Ночы паэтаў” і распавядае пра лёсы, вершы і думкі забітых у 30-я гады мінулага стагоддзя беларускіх літаратараў. Больш падрабязна слухайце ў плэеры ніжэй:

Новы суб’ект грамадзянскай супольнасці з’явіўся ў Беларусі. І створаны ён з прыцэлам на будучыню. Пра заснаванне Альянсу «Зялёная Беларусь» у Вільні абвясціла супольнасць беларускіх экалагічных экспертаў. 

Альянс «Зялёная Беларусь» створаны па ініцыятыве актывістаў і актывістак экалагічнай грамадзянскай супольнасці і каманды экспертаў еўрапейскага ўзроўню, якія маюць досвед працы над стратэгічнымі дакументамі і добра знаёмыя з агульнасусветнымі трэндамі.

Пра тое, чаму новая Беларусь мусіць стаць зялёнай і якія шляхі да такога статусу бачаць эксперты распавяла экаактывістка, старшыня Беларускай партыі зялёных у 2015-2020 гадах і прадстаўніца «Зялёнай Беларусі» Ася Дарафеева

«Гарады, камфортныя для усіх, адаптаваныя да змены клімату, гарады, у якіх хочацца жыць, зялёныя гарады. Чыстая вада, чыстае паветра, дасяжны і зручны экалагічны транспарт, чыстая і танная энэргія, якую можна атрымліваць заўжды, без залежнасці ні ад каго, сельская гаспадарка, якая дае здаровае харчаванне ад мясовых вытворцаў, жыццё ў згодзе з прыродай, развіццё мясцовых супольнасцей. Гучыць як мара, праўда?  Гэта сапраўды мара».

Наколькі рэальна дасягнуць тых зялёных мараў, пра якія кажуць стваральнікі альянсу «Зялёная Беларусь»? Адмыслоўцы-эксперты сцвярджаюць, што цалкам рэальна. Прычым не проста сцвярджаюць, а ўжо зараз пралічваюць навукова абгрунтаваныя шляхі дасягнення гэтых мэт. 

Адным з самых цяжкіх і прапаганда дзейнага ў Беларусі рэжыма і расійскія рэсурсы  падаюць шлях пераходу на зялёныя рэйкі энергетычнай сферы. Маўляў, без расійскай нафтагазавай дозы Беларусь адразу загіне ад энергетычнай ломкі. Але эксперты пралічваюць варыянты пазбаўлення ад энергетычнай залежнасці ад Расіі. І зарукай такога пазбаўлення ёсць менавіта пераход на зялёную эканоміку. Менавіта на прыкладзе энергетыкі можна ўявіць сур’ёзнасць намераў ініцыятараў стварэння альянсу «Зялёная Беларусь». Пра тое, як будзе выглядаць «Зялёная Беларусь» у сферы энергетыкі, патлумачыў эксперт у галіне энергетычнай бяспекі Яўген Макарчук

«Мы лічым, што для пабудовы такой энергетычнай сістэмы будучага ўжо сёння неабходна распрацаваць доўгатэрміновыя стратэгіі развіцця. Для рэалізацыі такіх стратэгій трэба сфармаваць надзейную базу, на якой будзе працаваць энергетыка. Найбольшай пагрозай для энергетыкі сёння з’яўляецца спыненне паставак нафты і газу з боку Расіі. І на гэты выпадак ужо прапрацаваныя першыя крокі. Газ можа пастаўляцца праз Літву – Беларусь можа набываць звадкаваны прыродны газ, пастаўляць яго праз тэрмінал у Клайпедзе і далей па газатранспартнай сетцы ў Беларусь. Другім варыянтам можа стаць набыццё звадкаванага газу і пастаўка яго ў тэрмнал Свінаўсце (Польшча) і далей па газатранспартнай сістэме Польшчы праз газаправод Ямал-Еўропа ў Беларусь у рэверсным рэжыме. Пры спыненні забеспячэння нафтай яе можна пастаўляць праз тэрмінал у Гданьску і далей па паўночнай галіне нафтаправода “Дружба”, або праз тэрміналы ў Літве і Латвіі з далейшым транспартам чыгункай. Але для рэалізацыі гэтага плану трэба яшчэ шмат працаваць і пралічыць шмат тэхнічных і эканамічных момантаў». 

Больш падрабязна пра мэты стварэння альянсу «Зялёная Беларусь» слухайце ў плэеры ніжэй:

У аўторак на базе Беларускага моладзевага хабу прайшоў першы тур чэмпіянату Варшавы па «Што?Дзе?Калі?». У ім паўдзельнічалі 15 каманд і гэта рэкорд. Большасць удзельнікаў турніру – эмігранты з Беларусі, Украіны і Расіі.

Пра інтэлектуальны рух у выгнанні, паразмаўлялі з арганізатарамі турніраў па «ШДК» у Польшчы Аляксандрам Лапко і Паўлам Забаўскім.

«Пасля 2020 году ў Польшчу з’язджалі цэлымі камандамі па «Што?Дзе?Калі?»»Сцісла ў размове:

– Да 2020 года ў варшаўскіх турнірах па «ШДК» удзельнічала максімум 10 каманд. Пасля жнівеньскіх падзеяў у Беларусі гэтая лічба стала расці. У Польшчу пачалі з’язджаць цэлыя каманды. З аднаго боку гэта прыкра, з іншага – добра, што людзі гуртуюцца і не губляюць свае кантакты.

– Касцяк варшаўскага клуба ствараўся шмат гадоў. Першую гульню мы правялі ў 2016. Цягам 7 гадоў захавалася прыкладна палова з тых каманд, якія пачыналі развіваць рух «Што?Дзе?Калі?» у польскай сталіцы (пачаткова ў клубе было 14 каманд).

– У чэмпіянаце Варшавы ўдзельнічаюць вядомыя гульцы. Напрыклад, уладальнік «Хрустальнай савы» украінскай тэлеверсіі «ШДК» Павел Свярдлоў, а таксама былы гулец маскоўскага тэлеклуба, беларус Антон Іокаў.

– Больш за 80% гульцоў сышлі з беларускай тэлеверсіі «Што?Дзе?Калі?» пасля выбараў 2020 года. Таксама як і абсалютная большасць беларусаў пакінула маскоўскі клуб. Але яны засталіся ў інтэлектуальным руху і гэта паказвае іх грамадзянскую пазіцыю.

Падрабязней слухайце тут:

Дваццаць восьмы фестываль беларускай бардаўскай і аўтарскай песні “Бардаўская восень” цягам трох апошніх дзён праходзіў на Падляшшы. Выступленні адбыліся ў Бельску, Орлі і Беластоку. Прычым у кожным з гарадоў праграмы цалкам адрозніваліся, акрамя аднаго – ўзгадванні аб расстраляных падчас чорнай ночы з 29 на 30 кастрычніка 1937 года беларускіх паэтах. Пра значную падзею ў культурным жыцці самага беларускага рэгёна ў Польшчы распавядае наш беластоцкі карэспандэнт Уладзімір Лапцэвіч.

Апошні ўікэнд на Падляшшы стаў адным вялікім культурніцкім мерапрыемствам, бо акрамя “Бардаўскай восені”, у ваяводскім цэнтры прайшоў і фестываль беларускай інтэлектуальнай кнігі “Прадмова”, пра імпрэзы якога мы распавядзем у наступных трансляцыях. Таму мясцовым беларусам было куды прыйсці, каб далучыцца да сучаснай беларускай культуры, яе праяў і выбітных постацяў. Так, у Бельску-Падляшскім на “Бардаўскй восені” ўзгадвалі выбітную паэтэсу Надзею Артымовіч, якая напачатку месяца пасля доўгай хваробы адыйшла ў лепшы свет, пакінуўшы нам свае неўміручыя вершы. Там жа была прадстаўлена музычна-мастацкая дзея “Край нерасстраляных паэтаў” і адбыўся канцэрт гурта “Рэлікт”. У Орлі – невялікім гмінным мястэчку “Бардаўскую восень” прадставілі барды Алег Кабзар і Зміцер Вайцюшкевіч, акрамя таго прайшла дыскусія пра беларускую літаратуру Падляшша. У Беластоку, дзе фестываль завяршаўся, тэатр “Тутэйшыя” паказалі спектакль аб забітых рукамі сталінскіх палачоў беларускіх літаратарах “Святло ў цемры”, артыст Міхась Зуй з жонкай прадставілі свой новы музычны праект “Арка”, таксама з песнямі выступіў гурт :B:N: (без назвы).

— Ці ўдаўся сёлетні фестываль? Гэта пытанне да яго арганізатара, старшыні Праграмнай Рады фонду «Тутака» Зміцера Косціна.

—“Вельмі цешуся, што адбылася 28-ая “Бардаўская восень”. Удалося і традыцыю падтрымаць, бо гэта брэнд, гэта імя, на якое працавалі пакаленні беларусаў Беласточчыны. Вельмі хацелася верыць, што мы гэта гордае імя не кінулі ў балота. Думаю, што наяўнасць сяброў фестывалю “Бардаўская восень” – і Змітра Вайцюшкевіча, і “Рэлікта”, і Кацярыны Ваданосавай, і Алега Кабзара ўжо са свайго боку запэўнілі, што “Бардаўская восень” традыцыйная адбылася. Нам важна дадаваць да традыцыйнай аўтарскай песні новыя элементы, бо ўсё змяняецца. Я люблю часам паслухаць Віктара Шалкевіча, для мяне важныя словы і Андрэя Мельнікава, і Касі Камоцкай. Яны назаўсёды застануцца такім эталонам нашай аўтарскай бардаўскай песні, але маладое пакаленне таксама мае, што сказаць. Што праўда, гэта не так традыцыйна – не з гітарай на сцэне.

—Так, якраз хацеў задаць пытанне, бо бардаўская песня ў маім уяўленні, можа гэта стэрыатып, але тым не менш гэта людзі з гітарамі, яны спяваюць выключна пад свае гітары і больш няма ніякага акампанементу, а тут вось у Беластоку гэтага не было…

— У Беластоку не было. У Беластоку мы хацелі паказаць, што сэнсы, якія мне здаецца ў гэтай бардаўскай песні, менш у гэтай гітары, у якой да песні былі тры-чатыры акорды, але словы… Гэтыя словы клаліся на музыку, неслі такі мікс і сінэргію, якая западала ў душы. Маладое пакаленне цяпер да гітары сягае ўсё радзей, больш электронная музыка, але пры гэтым важныя словы хочуць перадаць. І таму мы другі раз ужо сярод выступоўцаў маем праекты электронныя. Летась гэта быў праект “Купалаўцаў” “Я гавару”, які таксама быў падрыхтаваны Міхасём Зуём. Гэтым разам больш электронная праграма, але не менш напоўненая сэнсам і словамі, па якіх сам Міхась квізы нават праводзіў. Мне здаецца, што вельмі важна паказваць, што беларуская культура  гэта не нейкі такі скансэн, дзе ўсё затрымалася ў адным месцы, і думаю, што на “Бардаўскай восені” ёсць месца як для нашых іменітых бардаў, так і для сучасных праектаў, якія ствараюцца. І думаю, што, як бы гэта сумна ні гучала, менавіта час такіх зрухаў эмацыйных, гэта час стварэння. Я бачу, што маладое пакаленне хоча нешта сказаць, яно стварае, бо як цяпер апошнія тры гады беларускамоўная музыка ствараецца, шукае сябе, шукае сваё месца, шукае выхад гэтаму пратэсту, эмоцыям, якога, мне здаецца, даўнавата не было”.

Аб сваіх уражаннях ад пачутага і пабачанага на фестывалі з намі падзялілісянекаторыя наведвальнікі імпрэз. Адметна, што ўсе апытаныя выказалі захапленне.

“Для мяне гэта такі кавалачак дома, кавалачак Беларусі, магчымасць проста ў Беластоку паслухаць творцаў, якіх я шмат гадоў слухаю. Таксама ўразілі Зуі, гэта новы такі гурт, досыць нестандартны фармат для “Бардаўскй восені”. Мне падабаецца, што яна пашыраецца, што гэта ўжо не нейкае занудства, а такая імпрэза, на якую можна схадзіць з сябрамі, паказаць нешта новае, паслухаць самім, уразіцца, заінспіравацца. Уражанні пазітыўныя”.

“Пра “Бардаўскую восень” я ведаў вельмі даўно і вельмі хацеў на яе патрапіць, але ніколі так не атрымлівался. А зараз з пераездам у Беласток я быў у мінулым годзе першы раз і ў гэтым годзе другі раз на ўсіх трох імпрэзах. У Беластоку сапраўды быў выбар, куды схадзіць і ўчора, і сёння. Я вельмі чакаў гурт “Рэлікт”, я іх вельмі люблю, і непасрэдна :B:N:, які толькі што гучна закончылі “Бардаўскую восень”, іх таксама вельмі люблю, даўно не слухаў іх ужывую. Вельмі рады быў паслухаць іх ізноў, і вельмі чакаю іх, напэўна, на “Тутацы”, хай прыязджаюць”.

“Восень” мяняецца. Змены каласальныя, і гэта не назад, а наперад. І гэта вельмі добра, таму шта трэба жыць не мінулым, а будучым. Сёння былі і слёзы, і радасць, і сэрца білася, і спынялася, і ўсё адразу. Хвалямі, то ўверх… Сённяшняя “Восень” як шторм, штарміла добра”.

Калі ж дзяліцца ўласнымі ўражаннямі, то гэта ўражанні аб пастаянным напамінанні аб рэпрэсаваных. І гэтае напамінанне вельмі слушнае, бо хто як не беларуская дыяспара зараз можа ўголас казаць пра тыя змрочныя падзеі ў нашай гісторыі, якія вельмі пераклікаюцца з тым, што робіцца цяпер у Беларусі. Пра забітых паэтаў таксама спяваў :B:N:, які завяршыў сёлетнюю “Бардаўскую восень”.

Падрабязней слухайце ў плэеры ніжэй: