26 красавіка 1986 года на Чарнобыльскай АЭС адбылася адна з найбуйнейшых тэхнагенных катастроф у гісторыі чалавецтва. У нашым топ-5 згадваем мастацкія творы, аўтары якіх з розных ракурсаў асэнсоўваюць гэтую трагічную падзею.
1. Дакументальны фільм Віктара Корзуна «Верыць толькі ветру. Чарнобыль, 20 год пасьля»
Героямі стужкі сталі прафесар Іван Нікітчанка і звычайная дазыметрыстка з Брагіншчыны Настасся Пятроўна.
«Мы ўзялі правадніка-сталкера, паехалі спачатку ў трыццацікіламетровую, пасля ў дзесяцікіламетровую зону, знялі рэальнае жыццё з успамінамі, з разважаннямі нашых герояў. Калісці я выснаваў для сябе: самае страшнае ў «зоне» − гэта тое, што сапраўды ніхто рэальна не ведае, што там насамрэч адбываецца», − распавядаў Віктар Корзун у адным са сваіх інтэрв’ю.
У 2008 годзе стужка «Верыць толькі ветру» атрымала першы прыз на Міжнародным фестывалі экалагічнага кіно ў Фінляндыі.
2. Кніга Рыгора Барадуліна «Быць! = To Be!»
Двухмоўнае выданне, у якім вершы народнага паэта надрукаваныя па-беларуску і па-англійску.
«Сваімі шчымлівымі, пранікнёнымі, балючымі вершамі пра Чарнобыль Рыгор Барадулін гоіць раны, душы, папярэджвае, засцерагае ад новых памылак, якія могуць абярнуцца сусветнай катастрофай», − чытаем у прадмове да выдання, што ўбачыла свет у 2006 годзе.
Паэт верыць у чалавечы розум, верыць у будучыню. І на вечнае гамлетаўскае пытанне: «Быць ці не быць», − адказвае: − «Быць!».
3. «Ваўчыная яма» Васіля Быкава
У народнага пісьменніка Беларусі атрымалася стварыць бліскучую метафару зоны як такой. Галоўныя героі твора − саладат-дызерцір і стары алкаголік. Наўрад ці яны меркавалі, што калі-небудзь іх апошнім прытулкам стане забруджаная зона.
«Стала чамусьці цёмна. Можа, настала ноч? Значыць, ён так і не дапяў да выратоўчага броду, ня выбраўся з гібельнай ямы. Цемра навалілася на лес, на салдата, і ён ужо не разумеў, у які бок ісьці. І ці ісьці наогул? Сілы ў яго не было нават устаць».
4. Цыкл манументальных палотнаў «Чорная быль» Міхаіла Савіцкага
Над сваёй «Чорнай быллю» мастак пачаў працаваць амаль адразу пасля трагедыі − у 1987 годзе. За пяць гадоў Савіцкім было створана 11 карцін. Цыкл стаў сапраўдным помнікам усім, хто загінуў і пацярпеў ад чарнобыльскай трагедыі.
Прыклад музычнага пераасэнсавання трагічнай падзеі. Свой твор Вольга Падгайская напісала паводле «Чарнобыльскай малітвы» Святланы Алексіевіч. Прэм’ера «У цені маўчання» адбылася на 30-годдзе катастрофы ў Чырвоным касцёле ў Мінску.
Comments are closed.