7 чэрвеня на заводзе беленай цэлюлозы, што ўваходзіць у склад Светлагорскага цэлюлозна-кардоннага камбіната, адбыўся выбух. Гэты скандальна вядомы завод у 2020 годзе запускаў асабіста Лукашэнка, а будавалі яго кітайцы за кошт выдадзенага імі ж крэдыту. Прычым, будавалі, нягледзячы на пратэсты мясцовых жыхароў, якія даводзілі, што гэтае прадпрыемства небяспечнае для горада. Гэты выбух – ужо трэцяя аварыя з пацярпелымі і загінулымі за тры гады працы завода. Пра тое, што зараз вядома пра сітуацыю з выбухам мы паразмаўлялі са светлагорскай праваабаронцай і ранейшай каардынатаркай грамадзянскай кампаніі супраць заводу ў Светлагорску Аленай Маслюковай.
Таксама ёсць інфармацыя пра тое, што немагчыма праводзіць работы ў цэху, дзе адбылася гэтая аварыя, праз тое, што там вельмі моцны хімічны пах і таксама вельмі высокая тэмпература працягвае ўтрымлівацца. Таму ў мяне ёсць такое падазрэнне, што вось гэтыя відэа, выкладзеныя дзяржаўнымі СМІ, дзе праводзіцца ліквідацыя аварыі, гэта, пэўна, не зусім тое месца, дзе адбыўся гэты выбух.
— Што вядома: што выбухнула? Памятаеце, неяк у 2020 годзе нешта падобнае ўжо было? Там нейкая аліва загарэлася тады і адбыўся нейкі выбух. Наколькі гэта падобныя аварыі?
— Так, вядома, канкрэтызацыя пэўная ёсць. Мы ведаем, што двойчы ўжо былі такія катастрафічныя, скажам, выбухі, калі загінулі людзі. А зараз вось паводле афіцыйнай інфармацыі – успышка газапаветранай сумесі адбылася пры прамыўцы цеплаабменніка ў цэху выпаркі шкіпінару. Гэта крыху іншае месца, гэта не там, дзе былі гэтыя рэзервуары з талавай алівай. І таксама не там, дзе адбыўся прарыў трубапроваду, калі загінуў зваршчык Сасноўскі.
Гэта яшчэ раз пацвярджае нашыя меркаванні пра тое, што кітайская якасць пры будаўніцтве – гэта і заніжэнне ўсіх магчымых стандартаў, выкарыстанне няякаснага абсталявання, гэта ўсё прыводзіць да таго, што аварыі здараліся і будуць працягваць здарацца. Тым больш, што смурод у горадзе перыядычна то знікае, то з’яўляецца наноў. І вось літаральна мне распавялі ўчора і сёння, што звечара на ноч 6 чэрвеня, якраз перад самай гэтай аварыяй, вельмі моцныя пахі былі ў горадзе. А падчас выбуху, калі адбыўся, людзі па-рознаму рэагавалі: казалі, што адчувалі пах хлора, хтосьці пах аміяку адчуваў, хтосьці казаў, што ў роце быў такі прысмак медзі. Не веддаю, як працуюць рэцэптары людзей у дадзеным выпадку, але тое, што адбылося на заводзе – гэта відавочна.
— Вы былі ў авангардзе змагання супраць таго, каб гэты завод з’явіўся ў Светлагорску. Ці можаце Вы ўзгадаць на падставе якіх нормаў ён будаваўся, як гэта адбывалася?
— Будавалі яго на грошы звязанага крэдыту, які ўлады ўзялі ў Кітаі. І гэта вельмі вялікая сума крэдыту – 860 мільёнаў даляраў. Але ў 2019 годзе старшыня райвыканкаму даваў інтэрв’ю і казаў, што было вельмі шмат розных тэхналагічных парушэнняў і таму зараз у гэты завод было ўкладзена больш за мільярд даляраў.
У 2012 годзе пачалося будаўніцтва. А перад гэтым праводзіліся грамадскія слуханні. Менавіта тады – на грамадскіх слуханнях, жыхары горада выказаліся катэгарычна супраць будаўніцтва гэтага завода і літаральна за месяц сабралі больш за 10 тысяч подпісаў, якія накіравалі ў Савет Міністраў, у канцэрн «Белеспаперапрам», у Адміністрацыю прэзідэнта. Аднак, вось цяперашняя ўлада паказала ўсім, як яна ставіцца да меркавання людзей і да іх бедаў.
Завод пачалі будаваць і адразу, калі яго будавалі, там было вельмі шмат тэхналагічных парушэнняў. Таксама ў нас была інфармацыя, што выкарыстоўвалі нават не новае абсталяванне, а абсталяванне, якое прайшло рэінавацыю – то бок, ужо выкарыстоўвалася, а потым праводзілі ягоны капітальны рамонт, фарбавалі і перадалі сюды на будаўніцтва.
І, калі яны ўжо зразумелі, што пры будаўніцтве дапускаецца вялікая колькасць гэтых пралікаў, нізкая якасць, было распараджэнне Лукашэнкі выкарыстоўваць не беларускія нормы, а карыстацца кітайскімі нормамі. Пры гэтым мы ведаем, што кітайскія нормы ў разы заніжаныя ў параўнанні з беларускімі.
На жаль, зараз гэта ўжо трэці выпадак і пяць чалавек аддалі свае жыцці. Прычым, гэта маладыя людзі, здаровыя. Канешне, вельмі цяжка пра гэта гаварыць.
— Як рэагуе горад на тое, што маладыя хлопцы загінулі зноў на менавіта гэтым заводзе? Ён працуе тры гады і вось ужо трэці выпадак аварыі і другі выпадак масавай гібелі.
— Гэта вельмі цяжкае пытанне для сённяшняй Беларусі. Я вельмі сумняваюся, што зараз людзі выйшлі на плошчу і патрабуюць ад уладаў закрыць гэты завод. Хаця, гэта быў бы самы правільны ход і самая правільная рэакцыя на тое, што адбываецца. На жаль, беларусаў загналі ў такія рамкі, што яны проста баяцца. І ў тыя часы, калі мы выходзілі на плошчу, і калі мы ездзілі па міністэрствах, ездзілі альбо хадзілі на ўсе сустрэчы, пісалі скаргі, нас мала хто падтрымліваў. І, прынамсі, не праз тое, што яны былі за завод, а праз тое, што яны проста баяліся пазбавіцца працоўных месцаў, баяліся пераследу ў свой бок. І таму атрымліваецца, што чым больш мы маўчым, тым горш становіцца.
Цалкам размову з Аленай Маслюковай слухайце ў плэеры ніжэй:
Comments are closed.