11 лістапада палякі адзначаюць Дзень Незалежнасці. Гэта самае галоўнае дзяржаўнае свята краіны.
Наш фатограф Аляксандр Валодзін пабываў на святочнай імшы, паслухаў прэзідэнта Анджэя Дуду, убачыў Marsz Niepodległości польскіх нацыяналістаў, а таксама зрабіў фота з антыфашысцкай дэманстрацыі.
У Беларускім моладзевым хабе ў Варшаве ў чацвер адбылася сустрэча «Уплыў беларускай літаратуры». Правяла яе літаратуразнаўца, перакладчыца і выкладчыца беларускай літаратуры Марына Казлоўская. Мерапрыемства праводзілася ў межах месяца беларускай літаратуры. Па словах арганізатаркі, мэта — падзяліцца ведамі аб беларускай літаратуры і ўвогуле пабачыць, наколькі гэта патрэбна аўдыторыі. Як расказала Марына Казлоўская, колькасць удзельнікаў мерапрыемства і іх зацікаўленасць у вывучэнні беларускай літаратуры можа стаць нагодай для далейшага правядзення падобных мерапрыемстваў.
Падчас сустрэчы абмяркоўваліся шэраг тэм. Асноўнай сталі праблемы, з якімі сутыкалася і сутыкаецца беларуская літаратура. Размова ішла ў фармаце дыялога з прысутнымі і беларусы дзяліліся сваімі меркаваннямі, чаму ім часам цяжка было вывучаць родныя творы ў школе, бо, вядома, што першае знаёмства з беларускімі творамі ў большасці адбылося менавіта там. Як адзначыла спадарыня Марына, відавочная праблема з недахопам узроўню валодання мовай для эфектыўнага вывучэння літаратуры, а таксама з падборам саміх тэкстаў. Большасць з іх з’яўляюцца вельмі цяжкімі для вывучэння дзецьмі, гэта ў асноўным тэксты пра вайну альбо іншыя творы, якія маюць высокую каштоўнасць, але для вывучэння якіх патрэбныя добрыя веды аб беларускай гісторыі. Большасць з гэтых праблемаў – гэта праблемы падыхода беларускай сістэмы адукацыі да выкладання дзецям беларускай мовы, літаратуры і гісторыі.
На мерапрыемстве, праведзеным Марынай Казлоўскай можна было даведацца пра іншы бок беларускай літаратуры і цікавыя творы, з якіх варта пачаць вывучэнне літаратуры, каб не страціць да яе цікавасць. Літаратуразнаўца прапануе тым, каму пакуль цяжка даецца беларуская мова, не пачынаць адразу з класікі, а пачаць з твораў на трасянцы, а менавіта з кніг аўтаркі Камілы Цень, а потым можна пераходзіць і да больш глыбокіх, але ўсё яшчэ забаўляльных тэкстаў Людмілы Рублеўскай альбо Валера Гапеева. Пасля можна пераходзіць і да Альгерда Бахарэвіча.
Даволі цікавая, але часам невядомая беларусам частка беларускамоўнай літаратуры – гэта пераклады замежных тэкстаў. Па словах Марыны Казлоўскай, у Беларусі ўжо склалася школа літаратурнага перакладу і ёй ёсць што прапанаваць чытачу. На сённяшні момант перакладзена ўжо шмат і класічных твораў, напрыклад Оруэла альбо Хемінгуэя, і больш сучасная літаратура шырока прадстаўленая, у тым ліку і такіх краінаў як Літва альбо Ізраіль. Тыя, каму цікава даведацца пра некаторыя з перакладзеных замежных твораў, могуць азнаёміцца з адмысловай прэміяй імя Шэрмана, арганізаванай ПЭН-цэнтрам. Так можна знайсці найлепшыя пераклады замежнай літаратуры на беларускую мову.
У цэлым, паводле Марыны Казлоўскай, беларуская літаратура зараз перажывае цяжкія часы, але паволі пачынае зноў адраджацца. На яе думку, тое, што адбывалася з літаратурай пасля 2020 года, інакш як пагромам назваць нельга, але, зараз ідзе адраджэнне літаратуры ў эміграцыі.
«Беларуская літаратура – жывая з’ява. Безумоўна з’яўляюцца новыя пісьменнікі, у літаратуру прыходзіць моладзь і прыносіць тэмы, якія былі не да ўяўлення яшчэ некалькі год таму. Яны дазваляюць сабе эксперыменты, мастацкія выказванні і гэтак далей. Я не веру ў тое, што літаратура можа быць мёртвай, калі ёсць жывое грамадства».
Падрабязней:
У сераду, 15 лістапада, у Музеі вольнай Беларусі адкрываецца выстава «Dom» беларускага фатографа Алеся Кот-Зайцава.
У гэтага праекта цікавая і доўгая гісторыя. Свой «Дом» Алесь Кот-Зайцаў пачаў ствараць яшчэ ў 2015 годзе – спрабаваў зразумець, што адбываецца з намі ў эміграцыі і рабіў фатаграфіі з Парыжу, Варашвы і звычайнай беларускай вёскі. Пазней па матывах кранальнага фотацыкла выйшла кніга, і падавалася, што ў гэтай гісторыі можна ставіць кропку. Але год таму фатограф вырашыў вярнуцца да «Дому»: бо тэма яго пошуку стала цяпер актуальнай для сотняў тысяч беларусаў.
На выставе мы ўбачым 30 аналагавых фотаздымкаў. Паказ аздобіць запіс аўтарскага эмібент-сэта, які адмыслова для праекта старыў акардэаніст Алесь Ясінскі. А музычным госцем імпрэзы стане беларускі гурт Naviband.
Падрабязней – у нашым інтэрв’ю з Алесем Котам-Зайцавым:
У Варшаве прайшла модная вечарынка, на якой свае калекцыі паказалі беларускія дызайнеркі Вольга Кучарэнка і Ціна Няборская.
Фэшн-імпрэза All Saints адбылася 5 лістапада ў беларускай артыстычнай прасторы Scena Chmielna. Падзея была натхнёная самым містычным і загадкавым святам – Днём усіх святых.
З першых хвілін госці імпрэзы, якіх было каля сотні, акунуліся ў адпаведную атмасферу, што дапамагалі ствараць дыджэі Nabieӯ і Uhead. Пад іх біты на фэшн-імпрэзе праходзіў батл візажыстаў, працавала фотазона ад Алены Штык і эксклюзіўныя экспазіцыі ад Ташы Кацуба і Анастасіі Рыдлеўскай.
Кульмінацыяй падзеі сталі модныя паказы калекцый беларускіх дызайнерак. Правакатыўная і яркая – ад Ціны Няборскай. Філасофская і безапеляцыйная – ад Вольгі Кучарэнка. Сваю “Pyre” яна зрабіла з настойлівым пасылам аб барацьбе жанчын за сваё існаванне і правы.
– У маёй калекцыі раскрываецца тэма інквізіцыі, а дакладней – барацьба за правы жанчыны. Для мяне гэта не толькі пра сярэднявечныя часы, – распавяла Вольга.
У яе калекцыі ёсць як больш паўсядзённыя вобразы з худзі і спадніцамі, так і вечаровыя строі, апрануць якія асмеліцца далёка не кожная жанчына.
– Спачатку я паказваю ў сваёй калекцыі насібельнае і зразумелае гледачу, каб ён паступова ўнікаў у гісторыю. А завяршаецца ўсё вельмі смелымі, а нават бунтарскімі вобразамі, празрыстымі сукенкамі і топамі з арганзы. Але на такое адзенне таксама ёсць свая аўдыторыя.
Падзею ладзіла Independent Fashion Community. Гэта суполка, якая аб’ядноўвае ў Варшаве беларускіх дызайнераў, стылістаў і ўсіх, хто мае дачыненне да бьюці-сферы. Стылістка Ганна Прышывалка – адна з сузаснавальніц камьюніці і арганізатрка фэшн-вечарынкі.
– Я раблю гэта таму, што я вельмі люблю моду і вельмі люблю беларускіхдзеячаў, якія працуюць у гэтай сферы, – расказала Ганна. – Я бачу ў гэтым нейкую сваю місію. Мы зараз у эміграцыі, і гэта вельмі складана – працягваць займацца творчасцю, калі (што тут хаваць) многім трэба проста выжываць. За гэты час, што мы тут, гэта ўжо другая імпрэза.
Мне вельмі важна даносіць, што мы тут, мы ёсць, мы ствараем, мы крутыя. І мне вельмі важна, каб у гісторыі беларускага фэшна перыяд, калі частка дзеячаў знаходзіцца ў краіне, а другая частка разляцелася па свеце, не застаўся б проста прабелам.
Падрабязней слухайце ў нашым аўдыя:
У Варшаве ў нядзелю перад будынкам амбасады РФ прайшла міжнацыянальная акцыя ў падтрымку палітзняволеных у Беларусі і Расіі. Арганізатарамі акцыі выступілі прадстаўнікі нацыянальных рэспублік, якія зараз знаходзяцца пад расійскім прыгнётам. Гэта былі прадстаўнік руху «Buriyad Gürün» Зуртан Халтараў і актывіст з Татарстана Нафіс Кашапаў. Таксама да іх акцыі далучыліся і прадстаўнікі беларускай дыяспары ў Варшаве. Удзельнікі акцыі патрабавалі вызваліць усіх палітзняволеных у Беларусі і Расіі, а таксама хацелі звярнуць увагу палякаў да праблемы сфабрыкаваных палітычных спраў у дачыненні да беларускіх і расійскіх палітзняволеных.
Нагодай для арганізацыі акцыі стала сфабрыкаваная справа ў дачыненні да актывісткі з Бураціі Наталлі Філонавай, якой расійскія ўлады прысудзілі да 2 гадоў і 10 месяцаў калоніі нібыта за збіццё адразу трох паліцыянтаў. Жанчыну, якая мае шэраг хранічных захворванняў, арыштавалі падчас антываеннага мітынгу. Таксама ў яе адабралі яе прыёмнага сына.
На акцыю былі запрошаныя і беларускія актывісты, а на банэры актывістаў была змешчаная выява бел-чырвона-белага сцяга. Актывісты лічаць недарэчным па іх словах часам грэблівае стаўленне расійскай апазіцыі да беларускай і звязваюць гэта з праявамі імперыялізму. На думку Зуртана Халтарава, беларуская апазіцыя ў шэрагу пытанняў пайшла далёка наперад ад нацыянальных сіл у Расіі. На яго думку, беларусы вельмі дакладна фіксуюць усе парушэнні правоў з боку рэжыму Лукашэнкі, а таксама змаглі кансалідаваць свае дэмакратычныя сілы ў значнай ступені. Спадар Зуртан лічыць, што расійскія дэмакратычныя сілы мусяць гэтаму вучыцца ў беларускай апазіцыі.
«Я тут зразумеў, маючы зносіны са шматлікімі беларускімі актывістамі з розных гарадоў, што ў частцы грунтоўнасці фіксацыі злачынстваў рэжыму Лукашэнкі адносна народа Беларусі, беларуская апазіцыя, вядома, яна наперадзе значна, чым тая ж расійская і гэтак далей. І ўвогуле, згуртаванасць беларусаў дастаткова вядомая і таму нам трэба вучыцца, безумоўна. У тым ліку ў прадстаўнікоў беларускай апазіцыі»
Падрабязней слухайце ў нашым аўдыё:
Паглядзець, як яшчэ якіх-небудзь пару стагоддзяў таму жылі каралі, можна будзе ў межах акцыі “Бясплатны лістапад”. У горадзе ён праходзіць ужо ў дванаццаты раз: каб павысіць наведвальнасць у музеях. Менавіта ў лістападзе яны пусцеюць пасля летняга турыстычнага буму, і для гістарычных прастор пачынаецца самы цяжкі перыяд.
У Варшаве ўвесь лістапад бясплатны ўваход будзе ў Каралеўскі замак, Музей Караля Яна III на Вілянуве і музеі ў Каралеўскіх Лазенках. Публікуем расклад.
Каралеўскі музей Лазенкі ў Варшаве
Падчас акцыі ў Каралеўскіх лазенках можна будзе наведаць усе пастаянныя выставы: Палац на выспе, Старая аранжарэя, Палац Мыслявіцкіх, Стайні Кубіцкіх, Казармы кантаністаў. З уваходным квітком можна будзе паглядзець і ўсе часовыя экспазіцыі.
Час працы:
Каралеўскі замак у Варшаве
У лістападзе нам прапануюць бясплатны ўваход на Каралеўскі шлях: Вялікія і Каралеўскія апартаменты, а таксама Залы Сейма. Бонусам можна будзе наведаць выставу “Паштоўкі з відам на замак”. У экспазіцыі – больш за 300 паштовак, што нам дапамогуць зразумець, як змяняліся інтэр’еры і знешні выгляд Замка за апошнія тры стагоддзі. Таксама бясплатна можна будзе наведаць паказ карціны Тыцыяна “Партрэт маладога чалавека”.
У Pałacu pod Blachą можна бясплатна ўабчыць апартаменты князя Юзафа Панятоўскага з карцінамі “вялікай тройкі” – жывапісцаў Франсуа Жэрара, Ораса Вернэ і Тэадора Жэрыко.
Час працы:
Музей палаца караля Яна III у Вілянуве
У лістападзе Музей палаца караля Яна III у Вілянуве запрашае бясплатна наведаць Каралеўскія апартаменты, Апартаменты Marszałkowej Lubomirskiej, Кітайскі і Паляўнічы залы, Галерэю Magazynowa, а таксама ўбачыць пастаянную экспазіцыю “Калекцыя Патоцкага”.
Час працы:
Колькасць уваходных білетаў у палац абмежаваная, але ўваход у сады і парк будзе безлімітны. Бясплатныя квіткі можна атрымаць у касе перад палацам ці анлайн.
У нашым аўдыё вы можаце паслухаць пра цікавосткі каралеўскіх рэзідэнцый, якія ўвесь гэты месяц можна наведаць бясплатна:
Акцыя “Бясплатны лістапад” праходзіць і ў іншых польскіх гарадах. Сёлета ў ёй таксама прымаюць удзел
У межах акцыі на ўсіх пляцоўках будуць праходзіць адмысловыя сустрэчы, лекцыі, канферэнцыі і майстар-класы.
Сацыял-дэмакратычная партыя “Народная Грамада” прынята ў склад Партыі Еўрапейскіх сацыялістаў. Пра гэта на сваёй старонцы ў Фэйсбуку паведаміў выконваючы абавязкі старшыні партыі Яўген Вільскі. Пакуль партыя прынятая ў якасці назіральніка, але ў будучым плануюць уплываць на парадак дня дэбатаў у Еўрапарламенце, расказаў радыё Ўнэт прадстаўнік партыі Алег Паўлаў.
«Калі зараз партыя “Народная Грамада” будзе ў якасці назіральніка, то ў нас, я ўпэўнены, з цягам часу з’явіцца магчымасць не толькі назіраць, але, я думаю, будзе магчымасць і неяк уплываць. Інтарэс у Еўропы да Беларусі ёсць. Але яго трэба падаграваць. Мы плануем ажывіць беларускую павестку ў палітычных дэбатах у Еўрапарламенце: гэта палітвязні, гэта узмацненне санкцый і гэта рэгіянальная бяспека».
Праца па вяртанні тэмы палітвязняў у міжнародны парадак дня ўжо вядзецца. Раней “Народная Грамада” і БХД пачалі кампанію па распаўсюду інфармацыі аб сітуацыі ў Беларусі, у тым ліку сярод еўрапейскіх палітыкаў. У асноўным праз пікеты, але цяпер удзельнікі кампаніі пераходзяць да больш практычных захадаў. Як распавёў спадар Алег, ужо 8 лістапада пры падтрымцы беларускай дыяспары Брусэля ў сталіцы Бельгіі адбудзецца акцыя каля будынку Еўрапарламента. Падчас яе плануецца арганізаваць збор подпісаў за поўнае спыненне гандлю праз мяжу з Беларуссю.
Бліжэйшым мерапрыемствам, на якім таксама будзе ўзгадвацца тэма Беларусі ў цэлым і палітвязняў у прыватнасці, будзе марш на Дзяды ў Варшаве, які пройдзе 1 лістапада. Марш пачнецца а 14 гадзіне на плошчы Пілсудскага і пройдзе да Замкавай плошчы. Арганізатарамі выступаюць прадстаўнікі палітычных і грамадскіх аб’яднанняў, сярод якіх партыі “Народная Грамада” і БХД, суполка “Беларусы Варшавы” і музычны рух.
Падрабязней слухайце тут:
У Варшаве распачаўся Міжнародны кніжны кірмаш, на які прыехалі выдаўцы і пісьменнікі з усяго свету. Гандлёвыя павільёны Палаца культуры і навукі стракацяць прапановамі: кнігі, кнігі, кнігі… Гістарычныя, мастацкія, навуковыя, дзіцячыя. А што беларускі стэнд? Спяшаемся ў павільён #168, каб пацікавіцца, якія кніжкі чытаюць і набываюць у незалежных беларускіх выдаўцоў.
13 траўня ў Варшаве прайшла Ноч музеяў. Сёлета яна запомніцца нам у першую чаргу вялікімі чэргамі, у якіх людзі стаялі па некалькі гадзін. Вось так, напрыклад, выглядала чарга ў Бельведэрскі палац.
Паколькі мне апошнія паўтары гады даводзіцца пастаянна курсіраваць паміж Вільняй і Варшавай, то з’яўленне цягніка на гэтым напрамку я чакала з нецярпеннем. Але абкатаць яго давялося толькі праз некалькі месяцаў пасля адкрыцця маршруту. Прычыны дзве. Першае, маршрут апынуўся папулярным, квіткі на яго лепш набываць за некалькі тыдняў, а па-другое, не кожны раз здолееш выдзеліць цэлы дзень на дарогу, таму што цягнік адпраўляецца з Вільні ў 12.10, у Варшаву прыбывае каля 21 гадзіны, а ў Кракаў, на канечны пункт маршрута, яшчэ пазней – каля апоўначы. У гэты раз быў час пракаціцца ад Вільні да Кракава, але наўрад ці я пажадаю паўтарыць такое падарожжа без асаблівай неабходнасці.
