Tag

Світанак свабоды-падкаст

Browsing

Сёняшнія ўлады Беларусі ўпарта змагаюцца з усім беларускім унутры краіны.  Таму вельмі важна захоўваць сваю беларускую нацыянальную ідэнтычнасць тым, хто праз рэпрэсіі мусіў пакінуць Беларусь і зараз жыве ў вольных краінах. Гэта трэба і для таго, каб даносіць беларушчыну ў саму Беларусь. 2023 год Аб’яднаным пераходным кабінетам быў абвешчаны годам беларускай мовы і нацыянальнага адраджэння. Мы спыталі, што з задуманага на гэты год атрымалася ажыццявіць і якія планы надалей у прадстаўніцы Аб’яднанага пераходнага кабінета ў пытаннях нацыянальнага адраджэння Аліны Коўшык.

Беларуская Рада культуры і культурніцкія эксперты ў розных накірунках падвялі вынікі 2023 года. Здабыткі і праблемы беларускай культуры ў эміграцыі абмяркоўвалі за круглым сталом, які прайшоў напрыканцы снежня. У падзеі бралі ўдзел Сяргей Будкін, Андрэй Хадановіч, Ціхан Чарнякевіч, Аляксандр Чарнуха, Саша Рэйзар, Анастасія Панкратава, Дзяніс Марціновіч, а таксама кінакрытык Ірэна Кацяловіч. Яна назвала 3 галоўныя кінападзеі і 2 кінатэндэнцыі адыходзячага году, а таксама падзялілася кінапрагнозам на год наступны.

Мінае яшчэ адзін год змагання за дэмакратычныя змены ў Беларусі. 2023 год быў поўны самых розных падзей у дэмакратычнай супольнасці. Але ці набліжае нас час да тых самых зменаў. Пра гэта мы гутарым з беларускім палітолагам Паўлам Усавым.

225-годдзе з дня нараджэння Адама Міцкевіча будзе адзначацца ў бліжэйшую нядзелю. Да таго ж  205 гадоў таму быў апублікаваны першы верша паэта – «Zima miejska», які толькі на першы погляд апісвае надыход зімы ў Вільні, але, насамрэч, хавае ў сабе столькі метафар эпохі, што без спецыяльнага тлумачэння яго і не зразумееш – кажа навуковая рэдактарка перакладу на беларускую мову паэмы «Дзяды» і крымскіх санетаў Міцкевіча Інэса Кур’ян. Ва ўніверсітэце ў Лодзі, дзе беларуская даследчыца зараз працуе, ствараюць слоўнік «Unia literacka», дзе будзе адлюстравана ў тым ліку і эпоха, у якую жыў і ствараў Адам Міцкевіч.

Вось ужо амаль два гады, як доўжыцца паўнамаштабнае ўзброенае ўварванне Расіі ва Украіну. І ўвесь гэты час Беларуская ініцыятыва Chatham House і Цэнтр новых ідэй вывучаюць стаўленне беларусаў да  вайны. У Прэс-клубе Беларусь адбылася анлайн-прэзентацыя новага апытання грамадскай думкі жыхароў Беларусі. Гэтым разам даследаванне мела назву «Погляды беларусаў на вайну і ўплыў фактару страху». 

У Варшаве на пляцоўцы «Witryny domu wschodniego» адбылася прэзентацыя беларускага каляндара аб выбітных беларускіх жанчынах «Беларускі культурны код: Створана жанчынамі». Ён быў створаны камандай byProsvet і стаў лагічным працягам аднаго з іх папярэдніх праектаў, прысвечаных 8 сакавіка. У гэтым праекце тэма выбітных жанчын была пашыраная, бо як кажуць арганізатары, роля мужчын у гісторыі Беларусі апісана вельмі добра, а вось пра выбітных жанчын і іх унёсак мы не ведаем. Унікальным жа гэты каляндар зрабіла не толькі тэматыка, але і тое, што ўсе надпісы ў ім выкананы на беларускай лацінцы.

19 снежня стартаваў афіцыйны продаж першай часткі легендарнай сагі Джона Толкіна ў новым перакладзе Ігара Кулікова. «Брацтва пярсцёнкаў» з’явілася на анлайн-пляцоўках і цяпер выданне можна замовіць у розныя еўрапейскія краіны і нават у Беларусь. А самыя нецярплівыя чытачы маглі ў гэты дзень купіць кнігу ў Беларускім моладзевым хабе наўпрост у выдаўца Андрэя Янушкевіча. Мы пагаварылі з ім пра прэм’ерны фаліянт, які мае ўсе шанцы стаць умілаваннем для кожнага кнігалюба.

Колькі помнікаў у беларускіх абласных цэнтрах? У якім горадзе больш за ўсё Леніных? І дзе знаходзіцца помнік удзельнікам стварэння ядзернага шчыта Савецкага саюза? Адказы на гэтыя пытанні можна знайсці ў даследаванні «Гарадскі мемаратыўны ландшафт», які праводзіў інстытут «Палітычная сфера».

Гарналыжны сезон у Закапанэ афіцыйна адкрыты. Тысячы палякаў штогод едуць на мясцовыя схілы падчас зімовых вакацый, а беларусы, якія жывуць у Польшчы, пакрысе пераймаюць традыцыі адпачынку і таксама пазначаюць Закапанэ як месца, куды варта прыехаць. Тым больш, што асвоіць мясцовыя гарналыжныя трасы дапамогуць свае людзі. Другі сезон у Закапанэ працуе інструктарам былы работнік «Беларуськалія» Дзмітрый Кудзелевіч. У размове з радыё Ўнэт ён расказаў, як патрапіў у гарналыжную школу, і даў парады тым, хто плануе сёлета адпачынак на польскім курорце.

Псіхолаг з Гродна Вольга Вялічка, якая цяпер жыве ў Вільні, прадставіла чытачам сваю кнігу «Ад двух да пятнаццаці. Мая мама ў турме». Выданне пабачыла свет сёлета ў Кракаве, а першая яго прэзентацыя прайшла ў беластоцкай культурніцкай прасторы Nie Teatr («Не тэатр»).